Çocuklarda Uyku Bozuklukları
Düzenli ve sağlıklı uyku bireylerin biyolojik ve psikolojik gelişimini önemli ölçüde etkiler. Uykusunu alamayan bireylerin hem ruh halleri hem de fiziksel sağlıkları oldukça etkileniyor. Uykunun düzenli ve sağlıklı olmaması bireyin günlük işlevselliğini, dikkat, hafıza ve öğrenme becerilerini, ciddi oranda olumsuz etkiler. Çocuklarda daha sinirli olmasına ve duyusal hassasiyetinin artmasına sebep olur. Sık görülen uyku bozukluklarından bazıları;
- Kabus, gece terörü, uyurgezerlik, uykuda hareket bozukluğu,
- Tıkayıcı uyku apnesi,
- Huzursuz bacak sendromu,
- Sikardiyen ritm ile ilgili uyku – uyanıklık bozuklukları,
- Bruksizm- Narkolepsi,
- Uyku bozukluğuna patolojik derecede utangaçlık,
- Sosyal ilişkilerde sorunlar,
- Dürtüsellik, huysuzluk, hırçınlık,
- Okul performansında düşüklük, öğrenme bozuklukları,
- Aşırı hareketlilikten kaynaklı aşırı uyku hali gözlemlenir.
Akademisyen, Metthew Walker, uyku üzerine yirmi yılı geçkin araştırmalar yapıp, çocuklardan yetişkinlere uykunun önemini, yetersiz uykunun etkilerini, beyin fonksiyonlarının uyku sürecinin nasıl olduğunu detaylı bir şekilde hikayeleştirerek “Niçin Uyuruz” kitabında inanılmaz bilgilere yer vermektedir. Bizim halk arasında az uyumak marifet diye bildiğimiz tür tabuları bu kitapta bilimsel bir şekilde açıklık getirip ve sağlıklı düzenli uykunun önemini anlatmaktadır. En çok okunan kitaplar arasında olan “Niçin uyuruz” sadece çocuğunuz için değil her birey için çok önemli bilgiler içerir.
Peki çocuklarımızda gözlemlediğimiz düzensiz uyku durumunda neler yapmalıyız?
Uyku bozukluklarını önlemek için öncelikle bu durumun tıbbi boyutu var mı diye doktora götürülmelidir. Eğer fizyolojik bir durum yoksa ev içerisinde bu durum önlenmeye çalışılabilir. Örneğin, çocuklar büyürken kendi yataklarında uyumaları gerektiğinin farkında olmalılar bunun içinde ebeveynlerin, çocuklarının sürekli kendi yanlarında uyumalarına müsaade etmemeli ve bu konuda çok net olmalılardır. Eğer çocuğun o anlık özel bir durumu varsa yine ebeveynler çocuğun odasında ona ilgi göstermeliler. Kabuslar ve gece korkuları 3-4 yaşlarında sık görülür. Bu durumda loş bir odada çocuğa destek olunmalı ve sakince rahatlatılmalıdır. Bu ataklar sık olarak ortaya çıkıyorsa, çocuğun gece korku ve rüyalarına neden olabilecek gündüz şartları dikkatle gözden geçirilmelidir. Ayrıca çocuğun aynı saatte yatağına yatırılması önemli. Son olarakta, çocuk kendi yatağında farklı aktiviteler yapamalıdır. Eğer çocuk yatağında oyun oynar, yemek yerse vb. yatağına yattığında, yatağı ona uykuyu çağrıştırmayacaktır. Bunun için her zaman önerilen şey çocuğun yatağına sadece uyumak için gitmesidir.
Alacağımız tedbirlerden bazıları çocuğumuzun beyinsel gelişimi için oldukça önemlidir. Beyinsel gelişimi destekleyici sağlıklı uyku ortamları için baz yapılması gerekler;
- Uyku saatinden en az 2 saat önce teknoloji ve ekranlardan uzak tutulmalı
- Uyku saati rutinini okuma, dinleme gibi sakinleştirici eylemlerle planlanmalı
- Planlanan uyku saatinden önce enerji verici çikolata, kola gibi şekerli gıdalardan uzak tutulmalı
- Uyku gelmese de planlanan saatte uyku hazırlığına baslanmalı
- Sevgi sözcükleri sarılmak, güzel sözler söylemek, uyku öncesi oksitosin hormunu geliştirici olduğundan, uyuyacak çocuğun ruh sağlığı için önemlidir.
Bizler bu şekilde çocuklarımızın uyku düzenini oluşturup, onların düzenli planlı ve sağlıklı uykularını alarak gelişimlerine destek verebiliriz. Ayrıca uyku alanında yapılan en kapsamlı araştırma olan “Niçin Uyuruz” kitabını da hem kendiniz hem çocuğunuz için okumanızı tavsiye ederiz.
Sağlıklı Uykular, Mutlu Günler.
Hilal Karadeniz Eğitim Kurumları
Daha fazla bilgi için bize ulaşın.